21 november 2022:
Slipje of frituurvet in riool? Daar kijkt niemand meer van op
Bij waterschap Scheldestromen kijken ze allang niet meer vreemd op van een slipje in het riool. Om van de vele kilo’s frituurvet maar niet te spreken. Dat is inmiddels zó gewoon geworden. Maar toen bij een rioolwaterzuiveringsinstallatie een gebit op het rooster achterbleef, waren ze toch wel even verbaasd.
Om met de deur in huis te vallen: wij Nederlanders zijn viezeriken. Waarom zou je oud frituurvet naar de milieustraat brengen? Dat kan toch gewoon door de wc? Of wegspoelen met flink wat afwasmiddel in de gootsteen? Nee, dus.
Hoeveel kilo’s frituurvet ze jaarlijks uit de Zeeuwse zuiveringsinstallaties halen, is niet bekend en ook niet wat het kost om het te verwijderen. Maar het gaat om fikse bedragen. Het reinigen van al ons vieze afvalwater kost jaarlijks 31 miljoen euro.
Billen afvegen
Uit onderzoek van de Unie van Waterschappen blijkt dat vier op de tien Nederlanders vochtige doekjes en tampons door de wc spoelen. Die doekjes zijn afbreekbaar, maar niet binnen de 24 uur die het duurt voor iemand in bijvoorbeeld Domburg zijn billen afveegt en het doekje bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Ritthem is. Blijkbaar houden wij Zeeuwen van een fris achterwerk en een fris gezicht, want Scheldestromen ziet de laatste jaren een toename van het aantal vochtige doekjes.
Ook als we Franse frietjes en bitterballen hebben gefrituurd en het vet is oud, doen Nederlanders niet zo moeilijk. Bij 38 procent van de Nederlanders gaat het spul ‘gewoon’ nog in de gootsteen of in de wc en dat terwijl diezelfde Nederlanders donders goed weten wat zij wel en niet door de wc en het afvoerputje mogen spoelen. Maar liefst 80 procent van de mensen die meededen aan het onderzoek van de Waterschappen zegt te weten wat wel en niet weggespoeld mag worden. En het is zo simpel: denk aan de drie P’s: poep, plas en (wc-)papier. Al het andere moet niet door de wc.
Want vochtige doekjes en frituurvet zijn voor Scheldestromen een afgrijselijke combinatie. Eenmaal doorgespoeld gaan vochtige doekjes samen klonten met ander vuil, zoals oud vet. Dat zorgt voor verstoppingen. Gestold frituurvet hecht zich aan de binnenkant van leidingen en pompen. En dat maakt het weer moeilijker om rioolwater door de leidingen te pompen.
Zo voorkom je een verstopt riool.
Gooi geen vochtige doekjes, tampons, luiers en condooms door de wc. Denk aan de drie P’s: poep, plas en papier.
Veeg vet met keukenpapier uit de koekenpan voor je gaat afwassen.
Gooi frituurvet gescheiden weg. Gebruik shampoo en douchegels zonder microplastics. Die extreem kleine plasticdeeltjes vormen een steeds groter probleem. Waterschappen zijn niet in staat alle microplastics uit het water te zuiveren.
Mensen zijn blij als we komen, maar nog blijer als we weer gaan
Richard Nowak van Riooltechniek Zeeland is probleemoplosser en dat al twintig jaar lang. Hij maakt vetputten in restaurants schoon, ontstopt leidingen in keukens en freest urinesteen uit wc’s weg. Zijn motto? ,,Poep is niet vies, want niemand heeft daar ooit met zijn handen aan gezeten.”
Deze middag is Nowak samen met een collega bezig in Terneuzen om een wc-leiding schoon te maken. Urinesteen, legt hij uit. Een veel voorkomend probleem. Iedereen kent het wel. Je moet ’s nachts naar het toilet en om je partner of kinderen niet wakker te maken, trek je het toilet niet door. Als je dat lang doet, ontstaat vanzelf urinesteen in de leiding. Dat bouwt zich laag voor laag op en voor je het weet blijft er wc-papier achter hangen. En, voilà, je hebt een verstopping te pakken. Het probleem is op te lossen door met waterkracht de leiding door te spuiten en het urinesteen weg te frezen.
Het is dankbaar werk en heel divers, zegt Nowak. ,,Wat er precies loos is, weten mensen vaak niet. Ze weten alleen dat de wc niet werkt. Riolering heeft onderhoud nodig. Dat vergeten mensen vaak. Wij komen in actie als het niet meer functioneert of als mensen de wc horen borrelen. Dan is het meestal al te laat. Mensen zijn blij als we komen, maar nog blijer als we weer gaan, want dan doet alles het weer.”
Gewoon toiletpapier valt uiteen, maar vochtig toiletpapier?
Richard Nowak, Riooltechniek Zeeland
En de problemen ontstaan onbewust, weet de riooltechnicus. Doe je de afwas, dan gebruik je warm water. Dat lost het vet uit de koekenpan wel op, maar als het water afkoelt, stolt het vet vervolgens wel. En koud je kleding of de borden en het bestek wassen in de vaatwasser is ook niet zo best, weet Nowak uit ervaring. ,,We wassen steeds kouder met als gevolg dat fosfaten – het restproduct dat achterblijft – in de leiding blijft zitten en de oorzaak is van verstoppingen. ,,Met koud water wassen bespaar je een euro”, filosofeert hij, maar het kost honderd euro om de boel te ontstoppen.”
En dan heeft hij het nog niet eens gehad over het gebruik van vochtig toiletpapier. Dat is vooral een probleem op vakantieparken, waar – de goede niet te na gesproken – veel Duitse toeristen verblijven. Onze Oosterburen zijn het gewend vochtig toiletpapier te gebruiken. ,,Dat spul vergaat niet. Gewoon toiletpapier valt in het water meteen uit elkaar, maar vochtig toiletpapier? Dat duurt soms wel anderhalf tot twee jaar voor het is afgebroken. Je komt het probleem van vochtig toiletpapier overal tegen, maar in extreme vorm op vakantieparken. We hebben daar wel eens 500 kilo samengeklonterd papier uit een persput moeten halen.”
Zijn werk vies? Het is maar wat je zelf vies vindt. Nowak was voor hij met Riooltechniek Zeeland begon automonteur. De hele dag zat hij met zijn handen in de olie en in het vet. ,,Je staat vijf minuten onder de douche en je bent weer schoon. Je hebt in dit werk ook weinig met chemicaliën te maken. Mensen hebben misschien het idéé dat het vies werk is, maar als ik iemand wel eens een dagje meeneem, vindt hij het leuk en interessant werk.”
Vochtig toiletpapier en hygiënische doekjes verstoppen het riool. © Merel Klijzing